350 binden fazla deneme ortaya koydu: Yazı turada yüzde 50 ihtimal yok
Araştırmacılar, yazı tura atmak isteyenlere çözüm önerisi de sundu
Tarihte yazı tura atmakla çözülmüş bütün anlaşmazlıkları hayal edin. Muhtemelen katılanların pek azı, olasılıkların eşit olmadığını biliyordu. Konu üzerinde 2004 yılında matematiksel bir analiz gerçekleştiren ve Stanford Üniversitesi İstatistik Bölümü’nde çalışan Persi Diaconis’e göre, atılan bir bozuk paranın yazı gelme ihtimali yüzde 80. Bunun sebebi, bozuk paranın tura tarafının biraz daha ağır olması ve bu sayede kütle merkezini kaydırarak, yazı gelme ihtimalini artırması.
Yazı tura atarken madeni paranın hangi yüzünün yukarıya geleceğinin, genelde eşit ihtimale sahip olduğu düşünülür.
Ancak yeni bir deney, paranın bir yüzünün yukarıya bakma ihtimalinin yüzde 50’den fazla olduğunu gösteriyor.
ABD’li matematikçi Persi Diaconis’in liderliğindeki araştırmacılar, daha önce geliştirdikleri bir modelde madeni paranın havaya atılmadan öncekiyle aynı tarafa düşme ihtimalinin daha yüksek olduğunu hesaplamıştı. Bu teori 2007’de ortaya atılmıştı.
Şimdi de kalabalık bir araştırma ekibi, yeni deneylerinde 350 bin 757 kez yazı tura attı ve Diaconis’in teorisini destekleyen sonuçlara ulaştı. Buna göre parayı havaya atan kişi, nesnenin az miktarda yalpalamasına neden oluyor.
Ekip, henüz hakem incelemesinden geçmeyen ve bilimsel makale arşivi ArXiv’de yayımlanan makalede, “Devinim, paranın ilk tarafı yukarı bakacak şekilde havada daha fazla zaman geçirmesine neden oluyor. Sonuçta madeni paranın havaya atılmadan öncekiyle aynı tarafa düşme ihtimali daha yüksek” ifadelerine yer verildi.
Diaconis ve meslektaşları, paranın bir yüzünün yukarıya bakma ihtimalini yüzde 51 olarak hesaplamıştı.
Yeni araştırmadaysa bu olasılık, yüzde 50,8 olarak belirlendi.
Öte yandan, veriler daha da derinlemesine incelediğinde, yazı tura atışlarının insanlar arasında değiştiği de saptandı.
Zira parayı atan kişilerden bazılarınde paranın aynı tarafa düşme eğilimi çok daha güçlüydü.
Öte yandan ekip, yazı tura atmak isteyenler için de bir çözüm önerisi sundu. Makalede konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:
Yüksek riskli karar verme süreçlerinde yazı tura atacaksanız, ilk seçen kişi paranın başlangıç konumunu görmemeli.
