Ali Kemal ERDEM
Gücün simgesi olan ayılar, Türkiye yaban hayatının en bilinen türlerinden.
Ağırlıklı olarak Karadeniz, Doğu Anadolu, Akdeniz ve İç Ege’nin doğu ve kuzeyindeki ormanlık ve dağlık bölgelerinde görülüyorlar. Sayılarının birkaç bin civarında olduğu tahmin ediliyor.
Ayılar genellikle insanlardan çekinen ve uzak durmaya çalışan hayvanlar.
Ancak zaman zaman ani karşılaşmalardan kaynaklı olarak ayı saldırılarına rastlanabiliyor.
Sadece iki gün içinde Türkiye’nin üç farklı ilinde Gümüşhane, Bolu ve Eskişehir’de üç ayı saldırısı sonucu üç kişi yaralandı.
Yine geçtiğimiz eylül ve ekim ayında da biri Bartın’da biri Erzurum’da iki ayrı ayı saldırısı olmuştu.
Genel olarak bir rakam bulunmamakla birlikte Türkiye’de her yıl 10 civarında ayı saldırısı haberi basına yansıyabiliyor. Bu olaylar çoğunlukla yaralanma az sayıda olanı da ölümle sonuçlanıyor.
(Yaban hayatı uzmanı Ahmet Emre Kütükçü)
Malum günümüzde şehir hayatından bunalan şehirli çalışan nüfus, biraz kafa dağıtmak, hava almak, doğayla buluşmak için kendilerini buldukları fırsatlarda ormanlara ve dağlara atmayı çok seviyor.
Doğayla bütünleşirken yaban hayatının olduğu yerlerde olası risklere karşı da temkinli olmak gerekiyor.
Bu nedenle son dönemde görülen ayı saldırılarının nedenleri hakkında bilgi almak için WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Yaban Hayat Kıdemli Uzmanı Ahmet Emre Kütükçü ile konuştuk.
BAHAR AYLARINDA SALDIRILAR DAHA ÇOK OLUYOR
Kütükçü, ayı saldırısı olarak adlandırılan olayların daha çok ayıların kış uykusuna hazırlandıkları eylül, ekim dönemleriyle uykudan kalktıkları ilkbaharda nisan, mayıs aylarında yaşandığını söyledi.
MANTAR TOPLAMAYA GİDERKEN ÖZELLİKLE DİKKAT
Kütükçü, sonbahar aylarında ayıların kış uykusu öncesi ihtiyaçlarını karşılamak, ilkbaharda ise yavrularını korumak ve beslemek için daha stresli ve hassas olabildiklerine dikkat çekti.
Kütükçü, yine bu dönemlerde kimi insanların başta mantar olmak üzere orman meyvelerini toplamak için ormanlara girmelerinin bu meyvelere düşkün olan ayılar ile insan karşılaşmalarını artırdığını belirtti.
TÜRKİYE’DEKİ AYILARIN SALDIRGAN YAPISI YOK
Türkiye’deki ayıların Alaska ve Sibirya’daki türdeşlerinin tersine insanlardan çekindiklerini ve karşılaştıklarında ilk yaptıklarının uzaklaşmak olduğunu söyleyen Kütükçü, “Türkiye’de ayılar insanla karşılaşmamak için daha çok gece hareket ederler. Ancak ayı saldırıları daha çok gündüz yaşanır. Ayı saldırıları daha çok anlık karşılaşmalarda, ayı ile insan arasında belli mesafenin olmadığı, ayının kaçmak veya yavrusunu korumak için karşısındaki hedefi geçmesi gerektiğini düşündüğü anlarda olur” diye konuştu.
DÜDÜĞÜ ÖTTÜRMEDEN AYI OLABİLECEK BÖLGEYE GİRMEYİN
Kütükçü, ayı ve insan karşılaşmaların en çok ormanlık alanlardaki dere yataklarında olduğunu söyleyerek, buralara giden insanların yanlarında bir düdük bulundurması gerektirdiğini belirterek, “Alana girmeden önce düdüğü ötürerek yaklaştığınızı duyurarak uzaklaşmasını sağlayabilir, böylece ani karşılaşmalardan korunabilirsiniz” dedi.
BROŞÜRLE UYARDILAR
Kütükçü, yaşanan olaylarda sonra WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), geçen yıl “Dikkat Ayı Çıkabilir” üst başlığı, “Ayıların yaşam alanlarında nasıl davranmalıyız” alt başlığı ile olası ayı saldırılarına karşı nasıl davranılması gerektiği konusunda insanları bilgilendirmek amacıyla broşürler hazırladıklarını hatırlattı.
Ayıların yaşadığı alanda ayı ile karşılaşmamak için yapılacaklar..
Bu broşürde yer alan bilgilere göre ayıların olabileceği bölgelere gidenlere şu tavsiyeler verildi.
– Sesli konuşun, şarkı söyleyin
– Eğer ayıların yaşadığı bir bölgede yürüyüş veya kamp yapıyorsanız açıkta yemek artığı ve çöp bırakmayınız. Kesinlikle ayıları beslemeyin
– Sizi fark etmesini sağlayın (orada olduğunuzu bilsin). Örneğin sesli konuşun veya şarkı söyleyin. Böylelikle beklenmedik karşılaşmaların önüne geçmiş olursunuz. Çünkü ayılar insanlardan uzak durmak ister. Sizi fark edince mesafesini koruyacaktır.
– Ani hareketlerden kaçının, ayıdan hızlı koşamazsınız…
Ayıyla karşılaşma halinde ne yapılması gerekiyor?
– Yavaşça ve sakince geri çekilin. Ona yaklaşmayın. Onun bulunduğu yönün aksi yönüne gidin.
– Sakin konuşarak ve yavaş hareket ederek onun dikkatini çekin. Sakin ve soğukkanlı olun. Ani hareketlerden kaçının.
– Ayının bulunduğu noktayı biliyorsanız, fark ettiyseniz ya etrafından büyük çember oluşturarak geçin veya geri çekilin.
– Kesinlikle ayıya yaklaşmayın. Onu rahat bırakın ve kesinlikle onunla selfie çekileyim düşüncesine kapılmayın. Ayı kendini sıkıştırılmış ya da baskı altında hissedip savunmaya geçebilir.
– Bir ayıdan koşarak uzaklaşmaya çalışmayın. Zaten ondan hızlı koşamazsınız. Ayılar saatte 50 km hızla koşabilir. Koşmanız onu rahatsız edebilir ve avlanma-savunma dürtüsünü tetikleyebilir.
SALDIRI KAÇINILMAZSA NE YAPILMALI?
Eğer bir ayı saldırısı kaçınılmazsa veya ayı saldırısına maruz kalındıysa ne yapılmalı? İşte o tavsiyeler
– Düz bir şekilde elleriniz ensenizde yüzükoyun yatın (karın organları ve göğüs kafesini korumak için). Sırt çantanız varsa sizi koruması için sırtınızda dursun.
– Veya dizüstü çöküp teslim pozisyonunda bekleyin. Ellerinizle ensenizi koruyun. Sırt çantanız var ise çantanızla sırtınızı koruyun.
– Sizden yeterince uzaklaşana kadar bu şekilde bekleyin.
patronlardunyasi.com
